Građa atoma - besplatne instrukcije

GRAĐA ATOMA

ATOM je najsitnija čestica nekog elementa koja pokazuje svojstva tog elementa i može kemijski reagirati, to je stabilan neutralan sustav atomske jezgre i elektronskog omotača.

ATOMSKA JEZGRA izgrađena je od pozitivno nabijenih čestica - protona i nenabijenih neutrona.

ELEKTRONSKI OMOTAČ čine negativno nabijeni elektroni.

PROTON je subatomska čestica mase m = 1,673 x 10-27 kg, naboja Q = + 1,6 x 10-19 C. Nabojni broj protona je 1+.

NEUTRON je neutralna subatomska čestica mase m = 1,675 x 10-27 kg.

ELEKTRONI su čestice čiji je naboj Q = - 1,6 x 10-19 C. Nabojni broj je 1-, a masa zanemarivo mala.

Broj protona u atomskoj jezgri jednak je broju elektrona u elektronskom omotaču. Atom je određen ATOMSKIM (protonskim, rednim) i MASENIM (nukleonskim) brojem.

ATOMSKI BROJ (Z) jednak je broju protona u atomskoj jezgri, odnosno broj elektrona neutralnog atoma. Vrsta atoma određena je atomskim brojem.

KEMIJSKI ELEMENT je skup svih atoma s istim atomskim brojem.

MASENI BROJ (A) jednak je zbroju protona i neutrona u atomskoj jezgri. Broj protona u atomskoj jezgri određuje vrstu atoma, a elektroni određuju kemijska svojstva elementa.

Z = N(p+) = N(e-) Z – atomski broj N(p+) – broj protona N(e-) – broj elektrona A = N(p+) + N(n) A – maseni broj N(n) – broj neutrona

IZOTOPI su atomi istog elementa koji imaju isti broj protona i elektrona, a različit broj neutrona (isti atomski broja, a različit maseni broj).

Izotopi vodika:

Fuzija:

U suncu i drugim zvijezdama atomske jezgre se pod veoma visokom temperaturom i pritiskom međusobno zbijaju, toliko da se pretope odn. stope u teže jezgre. Postoje različiti procesa fuzije.

(1) Pozitivno nabijeni protoni međusobno se sudaraju. Jedan od protona daje jedan pozitron i neutrino. Neutralne čestice koje preostaju iza, to je jedan neutron u kombinaciji sa drugim protonom u jezgri deuterija, odnosno teškog vodika. (2) Deuterijeva jezgra se sudari sa nekim drugim protonom i formira helij-3, jedna laka forma helija. (3) Dvije helij-3-jezgre se sudare, izgube dva protona i formiraju jezgru običnog helija. Neutrino (simbol u), elementarna čestica koja je bez mase, (ili sa veoma malom masom), i nema elektromagnetskih osobina. Proizvodi se u veoma velikim količinama kod fuzije jezgri u unutarnjem dijelu sunca i drugih zvijezda. On se u ekstremno malim količinama apsorbira od materije. Neutrino antičestice se nazivaju antineutrino. Pozitron ili poziton, (pozitivno nabijena) antičestica od elektrona, sa istom masom, ali sa suprotnim električnim i magnetskim osobinama.