Krv

Besplatne instrukcije

Instrukcije iz biologije i ostalih predmeta: Telefon/Viber/WhatsApp: (+385) 095 812 7777

Krv je suspenzija različitih skupina stanica u krvnoj plazmi kao složenom vodenom mediju. Gusta, viskozna i neprozirna tekućina crvene boje. Sastoji se od tekućeg dijela, krvne plazme, krvnih stanica i krvnih pločica.

Uloga krvi:

funkcija disanja (prijenos kisika i ugljikovog dioksida)
funkcija prehrane (prijenos hranjivih tvari iz crijeva u stanice)
izlučivanje štetnih tvari iz tijela
održavanje tjelesne temperature
održavanje količine vode u tijelu
održavanje ionskog sastava i pH
obrana tijela od infekcija
prijenos različitih tvari (hormoni, vitamini)

Krv ubrajamo u tekuće vezivno tkivo. Ukupni volumen krvi u odrasle osobe je oko 5 litara.

Boja krvi dolazi od crvenih krvnih stanica (eritrocita). Eritrociti sadrže krvni pigment hemoglobin.

Hemoglobin

Molekula hemoglobina na sebe veže kisik što omogućava prijenos kisika iz pluća u stanice. Oksihemoglobin je molekula hemoglobina koja prenosi vezani kisik (jarkocrvene je boje). Karbaaminohemoglobin je molekula hemoglobina s vezanim ugljikovim dioksidom (tamnije crvene boje).

Hemoglobin se uglavnom sintetizira iz octene kiseline i glicina, koji zajedno tvore pirolov prsten. Udruživanjem četiri pirolskih spojeva nastaje protoporfirin. Jedan od protoporfirinskih spojeva veže se sa željezom u molekulu hema.

Četiri molekule hema spajaju se s jednom molekulom proteina globina stvarajući molekulu hemoglobina. Krvna plazma

Krvna plazma je žućkasta tekućina koja se dobije uklanjanjem krvnih tjelešaca (centrifugiranjem ili spontanim taloženjem). Krvna tjelešca se talože (sedimentiraju) jer imaju veću specifičnu težinu od krvne plazme. Brzina sedimentacije krvnih stanica ovisi o odnosu specifične težine krvnih stanica prema specifičnoj težini plazme. Volumni odnos krvnih stanica i plazme iznosi oko 45:55.

Hematokrit je volumni dio krvnih stanica (i trombocita); a dobije se centrifugiranjem krvi u tankoj baždarenoj kapilari. Osim anorganskih tvari (ioni natrija i klora) u krvnoj plazmi se nalazi i velika količina proteina: albumini, α, β, γ globulini, fibrinogen. Albumini

sintetiziraju se u jetri
sudjeluju u prijenosu različitih hormona

α i β - globulini

slična uloga kao i albumini

γ globulini

većina su protutijela koja štite tijelo od zaraze

Fibrinogen

čimbenik u zgrušavanju krvi

Krvna tjelešca

Krvna tjelešca – zajednički naziv za krvne stanice i krvne pločice Krvne stanice:

eritrociti – crvene krvne stanice
leukociti – bijele krvne stanice

Krvne pločice – trombociti

Eritrociti

najbrojnije krvne stanice
u litri krvi kod muškaraca 4,4 – 5,8 × 1012; kod žena 3,8 – 4,9 × 1012
zreli eritrociti su jedine žive stanice u čovjeka koje ne sadrže jezgru
bikonkavni oblik
u citoplazmi zrelog eritrocita nalazi se crveni krvni pigment (hemoglobin)
hemoglobin se sintetizira u koštanoj srži u stanicama prethodnicama eritrocita (sadrže jezgru)
fetalni hemoglobin (HbF) se sintetizira u fetalno doba; kasnije ga zamjenjuje adultni hemoglobin (HbA)
HbF ima veću sposobnost vezanja kisika kod nižih koncentracija kisika; razlikuje se od HbA po sastavu polipeptidnih lanaca globina
prosječni životni vijek normalnog eritrocita je oko 120 dana
mrtvi eritrociti razgrađuju se najvećim dijelom u slezeniRazgradnja hemoglobina

Razgradnja hemoglobina

razgradnjom hemoglobina nastaje bilirubin (žuti pigment)
bilirubin se izlučuje iz krvi i jetre putem žuči u crijevo; gdje se pomoću bakterijskih enzima pretvara u smeđi sterkobilin B i žuti urobilin B (daju smeđu boju stolice i žutu boju mokraće)